Halfjaarcijfers 2007
Nettowinst stijgt tot € 106 miljoen
Balanstotaal overschrijdt € 10 miljard
Uitstekende gang van zaken in het participatiebedrijf
Lagere verkoop van hypotheken; zakelijk bedrijf in de lift
Beheerste kostenontwikkeling, ondanks hoge projectkosten
Succesvolle securitisatie van hypotheken
Verwachting voor 2007: gematigde verdere toename van resultaat
Algemeen
Willem Cramer, voorzitter van de Raad van Bestuur: "Het eerste halfjaar 2007 is afgesloten met een uitstekend resultaat. Alle bedrijfsonderdelen hebben bijgedragen aan de goede gang van zaken. De positieve economische ontwikkeling was bij de bank duidelijk zichtbaar aan de verhoogde kredietvraag in het zakelijk bedrijf. In het hypotheekbedrijf blijft sprake van druk op de commerciële marges. Het participatiebedrijf liet uitstekende resultaten zien. Het resultaat bij bancaire deelnemingen tenslotte kon profiteren van de boekwinst op de verkoop van het belang in Kempen & Co".

De nettowinst steeg tot € 106 miljoen, een stijging van 16% ten opzichte van het eerste halfjaar van 2006. Het eigen vermogen steeg van € 833 miljoen naar € 949 miljoen. De BIS- ratio, een graadmeter voor de degelijkheid van de bank, is ten opzichte van ultimo 2006 gestegen van 13,2% naar 14,6%, onder andere als gevolg van een securitisatie van hypotheken. In maart verhoogde Moody’s Investor Services de rating van de bank van A3 naar A2, een bevestiging van het solide karakter van Friesland Bank.

Als gevolg van de goede economische omstandigheden heeft de ECB de rente de afgelopen maanden verder verhoogd tot 4% per ultimo juni. Ook de kapitaalmarktrente is de afgelopen maanden relatief sterk gestegen. Mede als gevolg hiervan is het aantal hypotheekoversluitingen drastisch gedaald, terwijl de druk op de marges onverminderd aanhield. Ook op onze hypotheekportefeuille is deze ontwikkeling van invloed geweest. De afgelopen maanden is de Elfstedenhypotheek geïntroduceerd, een samenwerking met een derde partij. Hiermee wordt het assortiment hypotheken uitgebreid met een scherp geprijsde standaardhypotheek voor langere looptijden.

In mei heeft de bank haar derde securitisatie van hypotheken geplaatst, Eleven Cities III, met een omvang van € 935 miljoen. Tegen zeer gunstige voorwaarden heeft de bank kunnen profiteren van de toen nog grote belangstelling voor dit soort papier. De stukken zijn geplaatst bij institutionele beleggers uit meer dan 10 Europese landen.

"Het afgelopen halfjaar heeft de bank verder gewerkt aan het versterken van de commerciële slagkracht", vervolgt Willem Cramer. "Een actieve klantbenadering met de inzet van een zogenaamde "field force" en intensievere ondersteuning door het service center hebben geleid tot een grote toename van het aantal klantcontacten. Deze aanpak zal naar het oordeel van de bank de basis leggen voor een hogere klanttevredenheid en betere commerciële resultaten".

Eind vorig jaar is Friesland Bank volledig eigenaar geworden van Bank Bercoop. De integratie verloopt voorspoedig; de samenvoeging van de backoffice is inmiddels gerealiseerd. Hiermee heeft Friesland Bank een versterkte positie verkregen in het zuiden van de provincie Friesland. Daarnaast lopen de geplande uitbreidingen buiten de provincie volgens plan. In Utrecht is een nieuw kantoor in de opstartfase en de plannen voor vestigingen in andere steden zijn in ontwikkeling. De kantoren buiten Friesland leveren inmiddels een belangrijke bijdrage aan de groei van Friesland Bank.

Internetbankieren kende een sterke stijging van zowel het aantal gebruikers als het aantal transacties. Het afgelopen jaar is gewerkt aan de stabiliteit van het platform om het toenemende gebruik te kunnen accommoderen. Het eerste halfjaar is internetbankieren voor de zakelijke klanten geïntroduceerd. Ook hier groeit het aantal gebruikers sterk. Het totaal aantal gebruikers steeg met 37%, van 23.000 eind 2006 naar ruim 31.000 ultimo juni.

Friesland Bank is bezig om op diverse fronten de efficiency te verhogen en processen te verbeteren. Zo wordt er gewerkt aan een doelmatiger systeem met minder handelingen en verwerkingen voor het openen van bankrekeningen. Op effectengebied is een project gestart om orders via BinckBank uit te laten voeren. Hierdoor zullen effectenorders efficiënter verwerkt worden en zal de dienstverlening aan klanten verbeteren. Naar verwachting zal dit proces in de loop van 2008 operationeel zijn.

Willem Cramer rondt af: "Met de verhoogde commerciële inspanningen, de toegenomen aanwezigheid zowel binnen als buiten Friesland en een verdere verbetering van de efficiency van de processen en service blijft Friesland Bank sterk investeren in versterking van haar zelfstandige positie in de veranderende Nederlandse bancaire wereld. Het is de verwachting dat de activiteiten over de volle breedte van het bedrijf verder zullen toenemen, doch dat het resultaat zich in de tweede helft van het jaar aanzienlijk gematigder zal ontwikkelen dan in het eerste halfjaar".

Ontwikkeling balans
Het balanstotaal heeft in het afgelopen halfjaar de grens van € 10 miljard overschreden en is uitgekomen op € 10,2 miljard. Dit betekent een stijging van ruim € 800 miljoen (9%) ten opzichte van eind 2006. De groei is vooral het gevolg van de eind juni geplaatste securitisatie. Een aanzienlijk deel van de hiermee verworven funding is voorlopig via de geldmarkt uitgezet. Hierdoor, en als gevolg van afname van de beleggingsportefeuille van de bank, is er per 30 juni sprake van een zeer ruime liquiditeitspositie. De commerciële groei is beperkt, zo stijgt de post kredieten met een kleine 3% tot bijna € 7,5 miljard. De zakelijke kredieten stijgen met € 165 miljoen tot bijna € 2,9 miljard; de particuliere kredietportefeuille is stabiel op € 4,5 miljard. De post toevertrouwde middelen stijgt met 2% tot ruim € 5,1 miljard, waarbij de in deze post begrepen spaargelden een groei laten zien van € 107 miljoen (5%) tot bijna € 2,2 miljard.

Het eigen vermogen (exclusief belang van derden) is gestegen van € 833 miljoen naar € 949 miljoen, een stijging van € 116 miljoen. Deze stijging is het gevolg van de toevoeging van de nettowinst. Daarnaast heeft er een dividenduitkering op de Perpetual Capital Securities plaatsgevonden en waren er positieve herwaarderingen.

Het aansprakelijk vermogen (dit is het eigen vermogen inclusief belang van derden en achtergestelde schulden) nam met € 154 miljoen toe tot een kleine € 1,4 miljard. Naast het eigen vermogen zijn in het afgelopen halfjaar ook de achtergestelde schulden toegenomen.

De BIS-ratio komt uit op 14,6%, 1,4% hoger dan de 13,2% van eind 2006. Deze stijging is het gevolg van een afname van de risico gewogen activa met € 234 miljoen tot € 5,3 miljard, gecombineerd met een hoger toetsingsvermogen. In de daling van de risico gewogen activa werkt de recente securitisatietransactie sterk door.

Ontwikkeling resultaat
De nettowinst over het eerste halfjaar van 2007 komt uit op € 106 miljoen. Dit is de hoogste halfjaarwinst in de historie van Friesland Bank en is vrijwel gelijk aan de totale jaarwinst van 2006. De winst is overigens in positieve zin beïnvloed door een verkoopwinst op Kempen & Co. In vergelijking tot de eerste helft van vorig jaar is de nettowinst € 15 miljoen (16%) hoger. Het bedrijfsresultaat stijgt met € 9 miljoen tot € 119 miljoen. De waardeveranderingen komen € 5 miljoen hoger uit. Hierdoor is het operationeel resultaat € 4 miljoen hoger dan vorig jaar. De belastingpost is € 11 miljoen lager omdat er in 2007 meer vrijgestelde opbrengsten zijn.

De operationele inkomsten zijn € 10,6 miljoen (6%) hoger dan vorig jaar. De rente is € 4,5 miljoen lager dan vorig jaar. Hierin klinken de moeilijke marktomstandigheden door, zoals druk op de commerciële marges en de vlakkere yieldcurve waardoor de mogelijkheden om additionele rentebaten te genereren minder waren. Door de hogere renteniveaus is ook de markt voor oversluitingen sterk gekrompen, waardoor de boeteprovisies aanmerkelijk lager uitkwamen. Daarnaast heeft de bank middelen aangewend om haar posities in bancaire deelnemingen uit te breiden. De opbrengsten uit effecten en deelnemingen zijn € 30,2 miljoen hoger. De hoge uitkomsten van vorig jaar konden worden overtroffen, mede dankzij de boekwinst die behaald werd op de verkoop van het belang in Kempen & Co. De provisies stijgen met 3%, vooral als gevolg van hogere assurantieprovisies. Het resultaat uit financiële transacties is € 15,2 miljoen lager dan de uitkomsten van vorig jaar. Hoewel de bank ook dit jaar door middel van rentederivaten profiteerde van de hogere rente kon het zeer hoge niveau van vorig jaar niet gehaald worden

De operationele bedrijfslasten kenden een gematigde groei van 3% tot € 76,5 miljoen. De personeelskosten liggen op hetzelfde niveau als vorig jaar. De andere beheerskosten stijgen met 9% tot € 29,2 miljoen. Deze stijging is met name het gevolg van hogere projectkosten, zowel ten behoeve van investeringen in verbetering van de dienstverlening aan cliënten als op het gebied van compliance. De afschrijvingen komen € 0,5 miljoen lager uit dan vorig jaar.

De totale post waardeveranderingen komt in het eerste halfjaar van 2007 uit op € 11,4 miljoen; vorig jaar was dit € 6,6 miljoen. De waardeveranderingen van kredieten ontwikkelden zich gunstig en kwamen uit op een last van € 5,0 miljoen. Vorig jaar was er overigens een bate van € 2,1 miljoen. De waardeveranderingen van financiële vaste activa (dit betreft afwaarderingen in het participatiebedrijf) waren met € 5,2 miljoen gunstiger dan vorig jaar. Voor waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa werd € 1,1 miljoen opgenomen. Dit betreft een afwaardering op onroerend goed.

Ontwikkeling bankbedrijf
In het particulier bedrijf wordt de markt nog steeds beïnvloed door een sterke commerciële druk in het actiefbedrijf. De gehele markt voor hypotheken is gekrompen, vooral als gevolg van het opdrogen van de markt voor oversluitingen. De hypotheekportefeuille groeit daarom maar beperkt. De Elfstedenhypotheek, een product dat in samenwerking met een derde partij is ontwikkeld met concurrerende tarieven voor lange looptijden, wordt actief aangeboden aan klanten en de eerste aktes zijn inmiddels gepasseerd. Het particuliere passiefbedrijf kenmerkt zich door hogere volumes.

In het zakelijk bedrijf neemt als gevolg van een positieve economische ontwikkeling de investeringsbereidheid bij het bedrijfsleven toe, hetgeen tot uitdrukking komt in een verhoogde kredietvraag. De betere liquiditeitspositie van de bedrijven weerspiegelt zich bovendien in hogere credittegoeden. Het zakelijke bedrijf laat zowel aan de actief- als passiefzijde een behoorlijke groei zien. De credit spreads in de zakelijke markt lopen momenteel op. Dit zal vroeg of laat overslaan naar andere (deel)markten.

De nettowinst in het bankbedrijf ligt met € 19 miljoen (2006: € 33 miljoen) lager dan in de vergelijkbare periode van vorig jaar. Dit is vooral het gevolg van het feit dat er vorig jaar hogere resultaten op derivaten waren. Exclusief de resultaten op derivaten lag het resultaat in het bankbedrijf op een vergelijkbaar niveau. De inkomsten in het bankbedrijf werden gedrukt door lagere rentebaten. Mede dankzij hogere opbrengsten uit effecten en deelnemingen door de verkoop van enkele aandelenbelangen kon de kostenstijging worden gecompenseerd. Ondanks hoge projectkosten is er in het bankbedrijf sprake van een gematigde kostenontwikkeling.

Ontwikkeling participatiebedrijf
Het participatiebedrijf van de bank kan terugzien op een uitstekend eerste halfjaar. De uitkomsten overtroffen die van vorig jaar en waren ook hoger dan verwacht. De positieve ontwikkeling is zowel het gevolg van verkoop van een aantal participaties als een goede resultaatontwikkeling bij de participaties zelf. Naast desinvesteringen werd er in het afgelopen halfjaar ook een aantal bestaande belangen uitgebreid. De nettowinst van het participatiebedrijf is ten opzichte van vorig jaar verdubbeld: van € 18 miljoen in 2006 naar € 36 miljoen nu.

Ontwikkeling bancaire deelnemingen
Friesland Bank houdt belangen in een aantal bancaire instellingen, zoals Van Lanschot (27%), BinckBank (19%) en Triodos (6%). De belangen in Van Lanschot en BinckBank werden in het begin van het jaar uitgebreid. De reguliere resultaten van de bancaire deelnemingen ontwikkelden zich goed. Daarnaast realiseerde de bank een substantiële boekwinst bij de verkoop van het belang in Kempen & Co aan Van Lanschot. Overigens werden er ook vorig jaar een aantal boekwinsten gerealiseerd, waaronder een boekwinst op de verkoop van het belang in Kas Bank. De nettowinst van de bancaire deelnemingen was sterk hoger dan vorig jaar; deze steeg van € 41 miljoen naar € 51 miljoen.

Verwachting voor 2007
De financiële markten zijn de laatste maanden erg volatiel, vooral vanwege de onrust op de kredietmarkt, veroorzaakt door de problemen op de Amerikaanse huizenmarkt. Overigens wordt de kwaliteit van de kredietportefeuille van Friesland Bank niet negatief beïnvloed door de recente ontwikkelingen, en is het huidige waardeverlies door indirecte gevolgen in de beleggingsportefeuille gering. De bank heeft zich in de betreffende markten altijd zeer terughoudend opgesteld. Daarnaast kent de bank dankzij de voor de zomer gerealiseerde securitisatie, thans een zeer ruime liquiditeitspositie.

Het is de verwachting dat de activiteiten over de volle breedte van het bedrijf verder zullen toenemen, doch dat het resultaat zich in de tweede helft van het jaar, mede door het ontbreken van bijzondere posten, aanzienlijk gematigder zal ontwikkelen dan in het eerste halfjaar.



Noot 1: met het oog op het behoud van inzicht in de eigen prestaties van Friesland Bank Groep is bovenstaande toelichting gebaseerd op de geconsolideerde cijfers exclusief consolidatie van industriële participaties

Noot 2: om beter aansluiting te houden met hetgeen in de branche gebruikelijk is, worden met ingang van 2007 de reële waardeveranderingen van derivaten niet langer opgenomen in de post waardeveranderingen van financiële instrumenten, maar onder het resultaat uit financiële transacties. De vergelijkende cijfers, inclusief de kerncijfers, zijn aangepast