Amsterdam, 1 april 2009 – Het jaarlijkse Trends in Exportonderzoek heeft verrassende resultaten opgeleverd. Overall verwachten Nederlandse ondernemers dat de export in 2009 met nul procent gelijk blijft. Dit is opvallend in het licht van de vele sombere prognoses. Wel zegt bijna eenderde van de ondernemers (31%) in 2009 een krimp van hun exportomzet te verwachten. Het somberst zijn de ondernemers in de metaalbranche en machine-industrie. Zij voorzien een krimp van de export met respectievelijk 8 en 7 procent. Het meest positief zijn de bedrijven in de voedingsmiddelenindustrie; zij voorzien nog 4 procent exportgroei. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Trends in Export 2009’ onder 3800 Nederlandse exporterende ondernemers van Nederlands grootste kredietverzekeraar Atradius en exportorganisatie Fenedex.

Nulgroei
Tijdens de eerste ronde van het onderzoek, in december 2008 en januari 2009, verwachtten Nederlandse exporteurs nog een lichte stijging van de export met 2 procent. Toen de economische verwachtingen recent sterk negatief moesten worden bijgesteld, zijn de deelnemers aan het onderzoek in de eerste week van maart 2009 wederom geïnterviewd. Het gemiddelde percentage moest op basis van deze ronde worden gecorrigeerd naar een exportomzetdaling van 0,16 procent wat neerkomt op nulgroei voor 2009.

Geen instorting van de export
“Het is de eerste keer sinds 1998 – toen het eerste Trends in Exportonderzoek werd gehouden – dat Nederlandse ondernemers geen groei van hun export voor het komende jaar verwachten. Dat is niet positief, maar het goede nieuws is dat Nederlandse exporteurs de recordniveaus die ze de afgelopen jaren hebben gerealiseerd verwachten te handhaven”, aldus Frank Hauwert, directeur van Fenedex. “In 2008 en 2007 was de jaarlijkse – werkelijke – exportgroei nog bijna 6 en 9 procent; in 2006 zelfs 11 procent. Nulgroei voor 2009 betekent dat volgens de Nederlandse ondernemers de export niet compleet instort. Men verwacht een evenaring van het vorige jaar. Dat bewijst de slagkracht van de Nederlandse exporteur die zelfs onder deze moeilijke omstandigheden de exportomzet op peil weet te houden.”

Eenderde verwacht krimp exportomzet
De verwachtingen voor 2009 zijn evenwel beduidend minder positief dan voor 2008. Zo voorziet 31 procent van de ondervraagden een daling van hun exportomzet. Een hoog percentage, aangezien in voorgaande jaren nooit meer dan 5 procent van de ondernemers een daling voorzag. Het somberst zijn ondernemers over de export naar het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Italië. Niet verwonderlijk gezien de negatieve economische ontwikkelingen in die landen. Buiten Europa zijn ondernemers pessimistisch over de export naar de Verenigde Staten.

Kansen in Oost-Europa
37 procent van de deelnemers aan het onderzoek zegt nog steeds een – beperkte – exportomzetstijging te verwachten in 2009. Zij zien vooral kansen in Oost-Europa, in landen als Bulgarije, Roemenië, Litouwen en Polen. Vooral het vertrouwen in Litouwen is opvallend gezien de moeilijke periode die dit land momenteel doormaakt. Buiten Europa wordt Vietnam opvallend genoeg als groeimarkt voor de export genoemd.

Kredietcrisis als oorzaak
Oorzaak voor de nulgroei is niet verrassend: de kredietcrisis. Bijna de helft (49%) van de Nederlandse exporteurs zei al in 2008 de impact van de crisis te voelen. Voor 2009 verwacht bijna driekwart van de ondervraagden (73%) door de kredietcrisis te worden getroffen. Overigens niet alleen negatief, want van die 73 procent zegt 5 procent ook kansen voor zichzelf te zien, onder meer door het wegvallen van concurrenten. Voor het eerst is in het onderzoek ook gevraagd naar een rapportcijfer voor het vertrouwen dat exporteurs hebben in het globale economische klimaat. Daaruit komt een magere 5,6.

“Ondanks de uitdagende economische omstandigheden, zien wij dat bedrijven blijven zoeken naar mogelijkheden om zaken te doen. Wel zijn ze zich in dit klimaat veel bewuster van de handelsrisico’s. Naast vooruitbetaling (60% van de respondenten gebruikt dit instrument) en een letter of credit (39%) staat de kredietverzekering (38%) ook meer in de belangstelling. Wij ontvangen nog steeds veel limietaanvragen én verlenen in het merendeel van de gevallen ook dekking”, vertelt Bert Bruning, directeur van Atradius Nederland. “Toch moeten we constateren dat de crisis nog lang niet voorbij is. Alleen al in de eerste maanden van 2009 zagen wij een stijging van het aantal faillissementen met 40 procent ten opzichte van dezelfde periode in 2008. De eerste cijfers van het CPB over de export zijn helaas ook niet positief. 2009 wordt dan ook een jaar waarin wij als verzekeraar samen met onze klanten kritisch blijven kijken naar met welke bedrijven het veilig zaken doen is.”

Over Atradius
Atradius is een vooraanstaande kredietverzekeraar met premie-inkomsten van 1,8 miljard euro per jaar en een mondiaal marktaandeel van 31 procent. Het bedrijf verzekert handel tegen het risico van wanbetaling en biedt tal van producten, variërend van kredietverzekeringen tot incasso. Met 3.900 medewerkers en 160 kantoren in 42 landen, heeft Atradius toegang tot kredietinformatie van meer dan 52 miljoen ondernemingen op basis waarvan 22.000 kredietlimietbeslissingen per dag genomen worden.

Over Fenedex
Fenedex is dé particuliere ledenorganisatie van en voor het internationaal opererende bedrijfsleven. Fenedex brengt die kennis en ervaring bij bedrijven binnen die hen in staat stelt zo succesvol mogelijk te ondernemen op buitenlandse markten. Kernactiviteiten van Fenedex, in 1954 door het bedrijfsleven opgezet, zijn: inspireren, informeren, opleiden en adviseren van ondernemingen en personen ter bevordering van de kwaliteit van het exporteren en internationaliseren van het Nederlandse bedrijfsleven in het algemeen en die van de 1335 leden in het bijzonder.