Rabobank verwacht dat de werkloosheid in Nederland in 2010 oploopt tot 7¼%, maar voorziet geen rampscenario zoals in de jaren tachtig. De huidige arbeidsmarkt staat er structureel een stuk beter voor. Dat blijkt uit de vandaag verschenen Visie op 2010. Voor volgend jaar voorziet Rabobank een lichte economische groei van 1%. "Het goede nieuws is dat we, ook na ruim 4% economische krimp, nog steeds een welvarend land zijn. Ons gemiddelde inkomen ligt nog steeds op het niveau van 2006 en toen waren wij rijker dan we ooit zijn geweest. Maar dit is slechts een schrale troost voor de vele Nederlanders die hun baan kwijt zijn geraakt of komend jaar kwijt raken", aldus bestuursvoorzitter Piet Moerland.

De Rabo-economen vergeleken de arbeidsmarkt van nu met die van de jaren tachtig van de vorige eeuw. Nam het aantal mensen dat zich aanbood op de arbeidsmarkt begin jaren tachtig nog aanzienlijk toe, de komende jaren zijn steeds minder mensen actief op de arbeidsmarkt nu de babyboomgeneratie met pensioen gaat. Ook is de huidige arbeidsmarkt aanzienlijk flexibeler dan dertig jaar geleden. Voor de iets langere termijn leiden meer flexibiliteit en een lager arbeidsaanbod tot een snellere daling van de werkloosheid. De krapte op de arbeidsmarkt kan vooral door de demografische ontwikkeling relatief snel weer toeslaan. Niet in 2010 of 2011, maar wel in de periode daarna. Dan is het de vraag of de werking van de Nederlandse arbeidsmarkt de afgelopen dertig jaar genoeg is verbeterd om ook met structurele krapte om te gaan.

Tussen hoop en vrees
De Visie op 2010 is een verhaal tussen hoop en vrees. Het lijkt erop dat de crisis die de reële economie van ons land sinds de tweede helft van 2008 heeft geteisterd ook voor de komende jaren schade heeft toegebracht aan het groeipotentieel van onze economie. Het groeitempo van onze economie zal op een lager pad tercht komen en daar zal het lang duren voordat ons land het welvaartsverlies van de financiële en economische crisis weer heeft ingelopen.

Hoopgevend voor onze open economie vinden de Rabo-economen de tekenen van herstel van de wereldhandel. Maar zij maken wel een kanttekening. Want het ontbreekt wereldwijd nog aan een krachtige en duurzame groeimotor. De financiële sector zit midden in een herstructureringsfase. De Amerikaanse consument gaat gebukt onder een hoge schuldenlast en een sterk verslechterde arbeidsmarkt. De Europese consument maakt zich grote zorgen over de toekomst. Bestuursvoorzitter Moerland: "Velen begrijpen maar al te goed dat de diverse economische steunmaatregelen uiteindelijk moeten worden betaald via hogere belastingen. Misschien dat de Aziatische consument een impuls kan geven aan het herstel van de wereldhandel. Maar het zal een beperkte impuls zijn. Consumenten in opkomende Aziatische economieën zien zich vaak gedwongen veel te sparen door het gebrek aan een sociaal vangnet en matig ontwikkelde financiële markten."

De Rabobank ziet het vertrouwen onder Nederlandse producenten en consumenten in 2010 weliswaar licht verder verbeteren, maar dit herstel zal naar zijn aard niet krachtig zijn. In 2010 zullen we opnieuw te maken krijgen met een krimp van het consumptievolume en de investeringsactiviteit van het bedrijfsleven. Wel voorziet de Rabobank in de loop van het jaar een voorzichtig herstel van de investeringen. Een ander lichtpuntje is dat de Nederlandse huizenmarkt in 2010 weer in rustiger vaarwater terecht komt en de eerste tekenen van doorzettend herstel zal laten zien.

Globalisering op een kruispunt
Tegelijkertijd met de Visie op 2010 verschijnt de themastudie Globalisering op een kruispunt. Hierin gaan de Rabo-economen in op de veranderende wereldhandelspatronen. Inmiddels nemen de opkomende economieën de helft van de wereldhandel voor hun rekening. Daarmee zijn zij in termen van internationale handel al net zo belangrijk als de geïndustrialiseerde wereld. Geconstateerd wordt dat de opkomende wereld het afgelopen decennium een handelsoverschot noteerde en de geïndustrialiseerde wereld juist een handelstekort. Daarmee financiert de opkomende wereld in feite het handelstekort van de industrielanden. Aangezien de politieke en economische machtsverhoudingen onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden, vragen de onderzoekers zich af wat dit gaat betekenen voor het mondiale politieke toneel. "Wij zien een gezamenlijke aanpak van deze onevenwichtigheden in zowel de tekort- als de overschotlanden als de enige duurzame oplossing. Het is heel belangrijk dat Europa op de belangrijkste economische en handelsdossiers met één, krachtige stem spreekt. Anders worden we langzaam aan gemarginaliseerd", aldus Moerland.